Mùa cá nục

Cả tuần nay trời nắng gắt. Cái nắng của mùa hè như chói chang hơn với tiếng ve râm ran trên những cành phượng nở hoa đỏ ối, trên những tán bằng lăng với một màu hoa tím mênh mang dọc trên con đường tôi vẫn đi về ngày hai buổi.

Mùa hè đến, cũng là thời điểm vụ cá nam đang rộ. Trời nắng, đêm nhiều sao lại không trăng nên mấy hôm nay, dân làm ghe mành trúng cá nục nhiều. Buối sáng sớm, những chiếc ghe mành thường cập bờ với những rổ cá nục chuối tròn lẳn, tươi xanh. Cá nục là cá nổi , không có giá trị xuất khẩu, giá bán không cao nên các bà đi chợ vẫn hay gọi cá nục là cá nhà nghèo. Mỗi kí lô cá nục giá chỉ bằng 1/3 thậm chí ¼ các loại cá khác. Ở nhiều vùng quê biển như cù lao Chàm, cá nục không bán ký mà bán theo đơn vị mớ hoặc rổ. Sáng sớm ra bãi Làng chờ ghe biển về. Mua một rổ cá nục tươi ngon chỉ chừng mươi, mười lăm ngàn. Cả nhà ăn cả ngày kể cả nấu canh, kho mặn vẫn không hết.

Gọi cá nục là cá nhà nghèo bởi lẽ nó gần như thích nghi được với tất cả các loại gia vị và các thức nấu. Hình như ko có loại cá nào có thể nấu được với nhiều thứ như cá nục . Từ canh chua cá nục, đến canh cá nục nấu với dưa hồng, khổ qua, khế, thơm cà rồi tất tần tật các loại rau có tên và không tên trong vườn nhà. Cách nấu canh cá nục khá đơn giản. Bạn chỉ cần ngắt bỏ mang làm sạch ruột cá rửa sơ qua rồi ướp mắm muối gia vị. Bắc nồi nước sôi lên bếp. Nước vừa sôi cho cá vào , chờ sôi lại nêm nếm vừa ăn thì cho dưa hồng hoặc khổ qua , thơm, cà, khế hoặc rau gì đó bạn thích . Sôi lại lần nữa bắc xuống. Nếu nấu với dưa hồng, khổ qua, thơm cà. . . thì cho thêm vào vài cọng lá hành hoặc rau quế cho thơm. Canh cá nục phải ăn nóng mới ngon. Con cá nục vừa chín tới, gắp ra trên đĩa, chấm với tí nước mắm ngon dầm ớt xanh, tôi cam đoan dù ai khó tính đến mấy cũng khó mà lắc đầu trước nồi canh cá nục thơm ngào ngạt . Cá nục nấu canh là món ăn khá phổ biến vào những ngày hè nóng nực của người dân miền biển ở xứ tôi. Cá nục nấu canh nước rất ngọt. Cái ngọt lừ của cá tươi mang đậm vị mặn của biển không lẫn vào đâu được.

Cá nục nấu canh ngon. Song nếu đem kho mặn thì vị ngon của loại cá nhà nghèo này như được nhân lên gấp nhiều lần. Muốn kho cá nục ngon, khi ướp gia vị nhớ bẻ thêm một vài trái ớt tươi cho vào . Nồi cá nục chín tới khô cong, nước cá màu nâu cánh gián đặc quánh xâm xấp dưới đáy nồi . Mấy lát ớt chín nẫu nằm trên lườn cá mỡ màng nhìn đã thấy muốn ngồi vào mâm ngay. Trời nắng nóng, món cá nục kho khô ăn kèm với rau muống luộc thêm bát nước rau xanh ngắt vắt tí chanh rất dễ đưa cơm. Cá nục kho khô có thể ăn được nhiều bữa mà không hề thấy ngán. Dĩ nhiên là chỉ với khẩu vị của những người vốn quen kham khổ. Chứ tôi không dám đem món ăn dân dã này giới thiệu với những ai quen với sơn hào hải vị.

Cá nục nấu canh ngon, kho lại càng ngon. Song nếu ai chưa một lần ăn cá nục hấp cuốn bánh tráng và rau muống thì xem như chưa hề biết đến vị ngon rất khó quên của loại cá này. Cá nục làm sạch cho vào tô hoặc đĩa sâu lòng ướp mắm muối , gia vị, nhớ cho thêm vào tí nước tương , tí giấm( giấm sẽ làm cho xương cá mềm và thơm hơn),để chừng 15 phút cho thấm rồi đem hấp ( chưng cách thủy ) . Hấp chừng 5-7 phút là vừa. Rau muống chọn loại rau muống cạn, thân mảnh. Nhặt gốc già , để đoạn dài và rửa sạch theo lớp cho vào đĩa. Nước chấm là nước mắm nguyên chất dầm ớt xanh. Khi ăn mỗi người tùy theo khẩu vị của mình chế thêm nước cá hấp vào cho vừa miệng. Bánh tráng chọn loại bánh tráng gạo , để sống hoặc nướng tùy thích. Nhưng theo tôi, ngon nhất vẫn là bánh tráng sắn. Cầm miếng bánh tráng đã nhúng nước cho dèo, cho vào nửa con cá , một ít cộng rau muống, cuốn lại cho gọn rồi chấm vào chén nước mắm pha chút nước cá hấp và dầm ớt xanh. Chỉ cắn một miếng thôi, vị ngọt của cá như kết hợp với cái giòn của cộng rau muống, vị mặn mòi của nước mắm pha vừa miệng, vị cay nồng của ớt xanh như quyện vào nhau làm nước miếng như ứa ra đầy chân răng.Và cứ thế tiếp tục, miếng thứ hai, thứ ba và không thể dừng nếu bụng vẫn còn chỗ chứa. Ai muốn một lần được thưởng thức món bánh tráng cuốn cá nục, mùa hè này hãy chịu khó về miền Trung. Dân miền Trung tuy nghèo, nhưng vẫn thừa sức đãi các bạn món cá nục cuốn bánh tráng - ăn một lần và nhớ mãi.