Mùi khói rơm

Không biết tự bao giờ, mùi khói rơm đã trở thành thân thuộc với tôi. Sinh ra , lớn lên ở Hội An, nhà không có một tấc ruộng nhưng tôi lại nghiện mùi khói rơm. Hồi còn bé, mỗi lần mẹ cho về quê ngoại ở làng Thanh Chiêm (huyện Điện Bàn) tôi lại sà vào bếp giành phần đun bếp bằng rơm. Nấu cơm bằng lửa rơm không dễ bởi rơm nhanh cháy mà cũng nhanh tàn. Nếu không nhanh tay cho rơm vào bếp, giữ cho ngọn lửa cháy đều và gạt tro tàn sang hai bên thì cơm rất dễ bị sống hoặc cháy. Chưa quen cách dùng que cời để gạt tro rơm và gùi một nùi rơm dưới ông Táo khi cơm cạn nên cơm tôi nấu lúc sống, lúc khê. Mặc dù bị mẹ tôi cốc vào đầu đau điếng và mắng " con gái mà nấu nồi cơm cũng không xong", ( làm sao mà bì với mẹ được, mẹ lớn lên từ gốc rạ, còn tôi dân phố mà), nhưng có hề gì. Tôi ăn cơm khê với rau dền luộc và mắm cái vẫn thấy ngon như thường vì trong cơm có mùi khói rơm.

Nhà ngoại tôi có nhiều ruộng. Sau mỗi mùa gặt, cậu tôi thuê người gánh rơm về chất đầy hai cây rơm sau nhà để dành đun bếp.Cây rơm trở thành biểu tượng quen thuộc của quê ngoại. Bao giờ cũng vậy, cứ sau mỗi vụ lúa, ở quê ngoại tôi hầu như nhà nào cũng cúng cơm mới để tạ ơn đất đai. Mỗi lần nhà ngoại cúng cơm mới, tôi nằng nặc xin mẹ cho đi theo. Chỉ mới về đến đầu làng, nhìn mấy chỏm cây rơm lấp ló trên mái ngói nhà ngoại, tôi đã thấy nôn nao cả người khi nghĩ đến nồi cơm gạo mới ăn với mắm cái dầm đu đủ xanh- món ăn dân dã mà chỉ quê ngoại tôi mới có.

Lớn lên, ra Đà Nẵng làm việc, nhưng hễ cứ chiều chiều, tôi lại đạp xe gần ba mươi cây số về Hội An. Bạn bè hỏi " răng mi về Hội An hoài rứa", tôi chỉ cười, không lẽ nói là " ta về Hội An chỉ để đi ngang qua Điện Nam, Điện Ngọc hít mùi khói rơm" , nghe có vẻ nhà quê quá, mặc dù đúng là như vậy. Chỉ cần đi ngang qua những mái nhà tranh lúp xúp ven đường, nhìn thấy những làn khói lam trên chái bếp toả mùi thơm nồng quen thuộc là tôi thấy mình như được trở về nhà ngoại.

Có những buổi chiều, sau mùa gặt, cánh đồng chạy dọc theo đường về Hội An từ chân núi Non Nước về đến Điện Ngọc mù mịt khói đốt đồng. Tôi như người say, cứ nấn ná hoài bên đường không chịu về chỉ để ngửi mùi khói.Cái mùi khói rơm đốt đồng lẫn trong mùi đất, mùa gốc rạ như có một hương thơm huyền hoặc cuốn lấy tôi. Có bữa tối mịt tôi mới về đến nhà, sáng mai lại gò lưng đạp xe ra cơ quan. Mùi thơm của khói rơm quyện vào trong tóc như còn vương lại suốt những ngày sau đó.

Bây giờ, mỗi lần chạy xe về Hội An, ngang qua cánh đồng ngày trước giờ đã được san ủi để làm khu đô thị mới Phú Mỹ An, tôi thấy hụt hẫng và cảm giác như mình vừa đánh mất một vật gì quen thuộc. Những làn khói màu lam chiều cũng không còn vấn vít trên những mái nhà lợp tranh xưa nay đã thay bằng những ngôi nhà mái bằng, nhà ống lợp tôn màu. Cậu tôi mất.Nhà ngoại tôi bây giờ quạnh quẽ hơn. Ngôi nhà năm gian hai chái ngày xưa to nhất làng bây giờ chỉ để làm nhà thờ .Căn bếp hẹp đã có một cái bếp ga sáng loáng thay cho ba ông đầu rau lúc tôi còn bé. Chỗ hai cây rơm vẫn đứng sau nhà ngoại ngày trước bây giờ là căn nhà ống mới xây của một người cháu họ. Trong làng chẳng còn ai đun bếp bằng rơm.Những khu dân cư mới đã thế chỗ cho cánh đồng lúa mà ngày xưa tôi thường hay tha thẩn bắt cào cào chờ mẹ đi gặt về. Và những đám cúng cơm mới cứ mỗi năm một thưa dần.Tôi thấy mình không còn háo hức mỗi lần về lại quê ngoại.

Chiều cuối tuần đi công tác từ Quảng Nam về, lúc xe chạy ngang những cánh đồng đang mùa gặt dọc QL 1 A, nhìn những làn khói rơm đốt đồng tản mác trong gió , tôi như thấy mắt mình cay cay.

 ( Định viết một cái gì đó cho mới mẻ một tí , nhưng lu bu quá đành post lại một entry cũ - cả nhà đọc tạm vậy, ko post cái gì lên thì lại thấy thiếu thiếu)